Twee peuters, een jongen en een meisje van 3 zitten op de wip en hebben ongelooflijk veel lol samen. Ze wippen steeds harder en lachen en gillen wat af. Opeens bedenkt het jongetje iets extra leuks: elke keer als hij beneden is, doet hij of het fout gaat en laat hij zich voorzichtig en gecontroleerd naast de wip vallen. En ik merk dat ik eigenlijk wil reageren met ‘niet doen, straks doe je je pijn’.

Maar is dit een instinctieve reactie omdat er daadwerkelijk gevaar dreigt voor dit kind of is deze aangeleerd? Heeft het kind niet zelf heel goed in de gaten of het dit aan kan? Is het niet juist een mooi lesje in lichaamscontrole en leren vallen?

Bovendien staat de wip op dat moment op een zachte ondergrond. Of moet ik me dan toch zorgen maken, dat het kind dit ook gaat doen als de wip op een harde ondergrond staat?

Daarnaast heeft het meisje hier geen last van. Ze schiet niet omlaag als de ballast aan de andere kant verdwijnt. Daar heeft de fabrikant blijkbaar al goed over nagedacht. Of moet ik er nu al rekening mee houden dat dit op een andere wip misschien anders is?

Moet ik nu al bezig zijn met die eventuele toekomst? Of mag ik erop vertrouwen, dat het kind straks heus wel begrijpt, dat het op sommige plekken wel kan en op andere niet.

Wat is eigenlijk het ergste dat kan gebeuren? Een buil, een schaafwond, tranen van de schrik? En hoe erg is dat dan? Of is het juist een mooi lesje in grenzen verkennen en zelf leren wat wel en niet kan?

Wat zou jij doen als je dit kind zag spelen?

Het is een rustige, zonnige dag op het kinderdagverblijf waar ik vervang. We maken gebruik van het lekkere weer en gaan gezellig met de kleintjes naar buiten. Op de speelplek staat een laag klim- en klauterrek en kleine Emma van anderhalf probeert op één van de plateautjes te klimmen.

Ze legt haar bovenlijf op het plateau en kan zo met haar handjes net de zijkanten vastpakken. Vol overgave zwaait ze met haar benen en trekt ze met haar armen, maar het lukt haar niet om erop te komen.

Ze geeft de moed echter niet op en blijft enthousiast proberen. Ik geniet van haar pogingen; haar hele lijf is in beweging en gericht op de door haar zelf opgelegde taak. Ik blijf dus rustig zitten en laat haar lekker spartelen.

Opeens komt de ernaast gelegen peuterspeelzaal ook naar buiten met de kids. Een hele groep peutertjes met behoorlijk wat begeleidende volwassenen. Eén van de begeleidsters ziet Emma’s pogingen en geeft haar met een verwijtende blik naar mij een flinke zet, zodat ze alsnog op het plateautje belandt.

Ik weet dat deze dame dit met de beste bedoelingen heeft gedaan. Maar wie helpt dit kind nu meer? Degene die zorgt dat ze zonder omwegen haar doel bereikt of degene die haar de ruimte en tijd biedt om zichzelf iets eigen te maken? Is het doel het belangrijkste of gaat het juist om de weg er naar toe?

Voor mij is dat doel namelijk niet zo interessant. De weg er naar toe is vele malen belangrijker. Want kinderen die die bij elke stap geholpen worden, leren alleen maar dat ze anderen nodig hebben om iets te bereiken. Maar kinderen die dingen op eigen kracht weten te bereiken, hebben daadwerkelijke succeservaringen en bouwen op die manier aan hun zelfvertrouwen.

Dus hoe klein ze ook zijn, laat ze zelf uitzoeken hoe iets moet. Een mooier cadeau kun je ze niet geven.

Ik ga de volgende keer in elk geval weer lekker achterover zitten en genieten van zo’n zelflerend kind.