Ben je in blijde verwachting van je tweede kindje? Proficiat, wat fijn! Hou je er ook rekening mee dat dit voor je eerste kind misschien helemaal niet zo fijn is?
Regelmatig kom ik in mijn praktijk kinderen tegen, die het heel moeilijk vinden, dat ze een broertje of zusje hebben gekregen. Soms spreken ze dit uit, maar vaak ook niet. Soms zijn ze zich er zelf niet eens bewust van dat het zo is, maar gaan ze wel in de loop van de tijd bepaald gedrag vertonen. Het meest voorkomende is, dat ze zich terugtrekken of dat ze op een of andere manier aandacht vragen.
Dat een kind er moeite mee heeft, dat het geen enigskind meer is, wordt uiteindelijk vaak zichtbaar in een gezinstekening. Ze vergeten of het broertje of zusje te tekenen of ze tekenen zichzelf er niet bij, omdat ze er gevoelsmatig niet bij horen.
Ik zie dit met name bij kinderen, waar het broertje of zusje rond hun 3e of 4e levensjaar erbij kwam. Ze zijn dan toch al een hele tijd alleen geweest met papa en mama en hebben de volle aandacht gehad. Opeens moeten ze die aandacht gaan delen. Dat alleen al is niet eenvoudig. Maar vaker gaat ook nog hun kinderlogica met ze aan de haal. Papa en mama willen een nieuw kindje, ben ik dan niet goed genoeg?
Bovendien zit er ook nog een evolutionair addertje onder het gras, dat onbewust toch kan meespelen. Het gaat hierbij om een gevoel van veiligheid. Zo lang mama-aap één kleintje heeft, weet dit kleintje zich beschermd bij gevaar. Bij twee kleintjes wordt het echter minder veilig, want kan mama wel allebei de kleintjes beschermen?
Dit alles is heel verwarrend voor zo’n oudste kind. Het is immers niet zo, dat ze niet van hun broertje of zusje houden. Dus staan ze het zichzelf vaak niet toe om te denken, dat ze liever alleen waren gebleven en wordt het ergens diep weggestopt. Alleen, het is er wel en zal in welke vorm dan ook toch af en toe zijn kop op steken. Het kind heeft namelijk niet kunnen rouwen om het verlies van zijn positie als enigskind en dat heeft het wel nodig. Hoe minder ruimte een kind zichzelf hiervoor gunt, hoe heftiger het daaruit voortvloeiende gedrag zal worden.
Hoe kun je nu voorkomen dat je kind het moeilijk gaat krijgen met zijn broertje of zusje? Vertel het geregeld, hoe klein het ook is ‘Ik ben zo blij met jou! Ik hou zoveel van jou, dat ik dit graag nog eens wil voelen voor een ander kindje. Maar jij blijft heel belangrijk voor me. Jij bent en blijft mijn eerste kindje en ik zal er alles aan doen om je veilig en beschermd te houden.’
En mocht je al een tweede kindje hebben, vertel je oudste dan (ook weer ongeacht hoe oud of jong je oudste is), dat je het best begrijpt als het moeilijk is om niet meer alleen te zijn en de aandacht te moeten delen. Dat hij of zij daar best verdrietig over mag zijn, maar dat je nog steeds heel veel van hem of haar houdt en dat dit nooit zal veranderen!
