Archive for Opvoeden

‘Dat kan ik niet’ of ‘dat ga ik proberen’?

Hoe doe jij dat als iets nieuws of moeilijks op je pad komt? Zie je het als een uitdaging, iets nieuws om te leren of zie je het als iets dat toch nooit zal lukken? En hoe doet je kind dat?

Ik zie zo vaak kinderen en volwassenen, die blijven hangen in ‘dat kan ik niet’. Wat zou nu het resultaat zijn als dat is wat je tegen jezelf zegt? Je krijgt gelijk. Uiteindelijk zal blijken, dat je het inderdaad niet kunt. Omdat het echt zo is? Nee, omdat jij jezelf dat vertelt. Je acties worden namelijk bepaald door je gedachten. Als jij jezelf vertelt, dat je iets niet kunt, zul je anders handelen dan wanneer je denkt “Ik weet nog niet hoe, maar ik ga ervoor”. Je zult er niet eens aan beginnen of je zult al heel snel de handdoek in de ring gooien bij de eerste beste keer, dat het nog niet lukt. Met als eindresultaat de bevestiging, dat je het inderdaad niet kunt: “Zie je wel, ik kan het niet. Dat zei ik toch.”

Maar wat nu als je tegen jezelf zou zeggen “Ik heb tijd nodig om het te leren?” Of het nu is, dat je iets nieuws moet leren als bijvoorbeeld een samenvatting maken of dat je in een moeilijke situatie terecht komt, bijvoorbeeld door een scheiding of omdat je ziek wordt. Alles kun je leren, als je jezelf maar de ruimte en tijd geeft.

Denk maar eens aan een baby, die leert lopen. Hij probeert het, valt, staat weer op en probeert het opnieuw. Net zo lang tot hij niet meer valt. Er komt geen moment in hem op, dat dit moeilijk is en dat hij maar beter kan stoppen met proberen. Jij was ook ooit die baby. Ook jij bent doorgegaan tot je kon lopen.

Misschien denk je nu wel “Ja, maar dat is anders. Een baby kan nog niet denken, die wordt door zijn ontwikkeling gedreven. Hij moet wel.” Dat klopt, maar betekent dat dan, dat jij, nu je er over na kunt denken, niet hoeft? Of zou het kunnen zijn, dat je eigenlijk niet wilt? Is er nooit in je verdere leven iets geweest, dat je zo graag wilde, dat je bent blijven oefenen en het uiteindelijk geleerd hebt? Waar zit dan het verschil?

Het valt me op, dat ‘ik kan het niet’ heel vaak gebruikt wordt in ongewenste situaties. In die momenten, dat men iets moet leren waar angst of weerstand op zit: “Ik wil die samenvatting helemaal niet leren maken”, “Ik wil de pijn van de scheiding niet voelen”, “Ik wil niet leren omgaan met mijn ziekte.”

Toch zul je moeten, want het is er.

Stel nu, dat je je overgeeft aan dat wat er is. Dat je de angst en de weerstand loslaat. Dat je accepteert, dat het is zoals het is en dat jij dus iets te leren hebt. En dat je denkt “Dit is moeilijk, ik heb tijd nodig om het te leren”. Hoe zou dat zijn? Zou je dan ook gelijk krijgen?

Het effect van liefde

In deze afbeelding van een magnetische resonantie zie je wat er gebeurt als een moeder haar slechts twee maanden oude zoon kust. De lippen op het hoofd van het kind triggeren meteen een reactie in zijn hersenen. Dopamine, oxytocine, vasopressin en serotonine komen vrij.

Met liefde gekust worden, veroorzaakt dus een chemische reactie in de hersenen van een kleintje. De ′′explosie′′ van oxytocine, ook wel het liefdeshormoon genoemd, vermindert angst en vergroot het vertrouwen en laat gevoelens van genegenheid en hechting vonken, de baby voelt zich beschermd. Dopamine zorgt voor een goed gevoel. Vasopressin is de ′′lijm′′ die moeders verbindt met baby’s in hun eerste levensmaanden. Serotonine reguleert onze stemming.

Zo wordt het effect én belang van een liefdevolle benadering wel heel zichtbaar.

Met dank aan Vrouwenarts

Hebben baby’s een herinnering?

“Als een baby huilt, maar er is niemand om hem te horen, maakt hij dan geluid? Als we een baby laten huilen tot hij stil wordt, maar het zich later niet meer kan herinneren, is het dan echt gebeurd?”

Te vaak wordt nog gedacht, dat baby’s geen last hebben van iets, omdat ze het zich later niet meer kunnen herinneren.

Met huilen geeft de baby een behoefte aan. Als niet aan die behoefte voldaan wordt, voelt het kind zich in de steek gelaten. Het wordt als een pijnlijke ervaring opgeslagen in het systeem. Te veel pijnlijke ervaringen bij elkaar worden later alsnog op welke manier dan ook zichtbaar in het gedrag van het kind. En dan begrijpen ouders niet waar het gedrag vandaan komt.

Heb jij zoveel mogelijk geluisterd naar de behoefte van je baby?

Met dank aan Raised Good

Is jouw kind in deze periode banger dan anders?

Het leven van veel mensen draait op dit moment rond het coronavirus. Hoe zit dat met jou? Volg je het nieuws over corona op de voet? Praat je er veel over? Ben je voorzichtig in het aanraken van dingen? Vind je het moeilijk als iemand toch dichter bij je in de buurt komt? Maak je je zorgen over je ouders? Kortom ben jij een groot deel van de dag bezig met de angst voor besmetting, ziekte en dood? Je kind krijgt dit allemaal mee, bewust of onbewust en wordt er door beïnvloed.

Kinderen worden op dit moment heel erg geconfronteerd met de angst van de volwassenen om hen heen. Volwassenen waar ze normaal blindelings op vertrouwen, dat zij hun veiligheid waarborgen. En nu zijn die volwassenen, die jou als kind het gevoel moeten geven, dat je veilig bent, zelf bang.

Het is dan ook niet raar, dat kinderen zich minder veilig voelen en sneller bang zijn dan anders. Hoe angstiger een ouder beweegt, hoe banger een kind zal worden. Soms zijn ze echt specifiek bang voor het coronavirus, maar vaak ook voor gerelateerde angsten, zoals bijvoorbeeld de angst om alleen te zijn, angst voor vreemden of angst voor andere ongrijpbare zaken als monsters of het donker.

Als jouw kind dus banger is dan normaal, mag je je afvragen hoe jij en andere volwassenen in zijn omgeving met de hele situatie omgaat. Vraag je af of het zin heeft om continu bang te zijn. Controle heb je er toch niet over. Het lijkt wel alsof we de angst inzetten als beschermingsmiddel. Zolang we maar bang zijn, worden we niet ziek. Zo werkt het helaas niet. De angst zal besmetting niet tegenhouden. Daarnaast weet je niet eens of je ooit besmet zult worden en ondertussen ben jij de hele tijd bang geweest.

Hou je gewoon aan de maatregelen, die voor jou goed voelen, maar kijk of je je angst en zorgen los kunt laten. Durf je over te geven aan de gedachte “We’ll cross that bridge when we come to it”. Als het ooit onverhoopt toch gebeurt, heb je dan nog tijd genoeg om je druk te maken. Eerder heeft dat echt geen zin. Het zal in elk geval veel meer rust in huis brengen, rust die ten goede komt aan het veiligheidsgevoel van jouw kind.

Kinderen zijn net mensen ;)

Wat we moeilijk vinden“De dingen die kinderen moeilijk vinden, vinden wij ouders ook vaak moeilijk:

Honger of dorst hebben ~ te druk zijn ~ worstelen met iets nieuws ~ moe zijn ~ verandering van routine ~ bang zijn ~ je niet lekker voelen ~ je vervelen ~ gebrek aan onafhankelijkheid of zelfbeschikking ~ niet krijgen wat je wil ~ je genegeerd voelen ~ overprikkeld worden”

Van onze kinderen verwachten we dat ze zich gedragen, dat ze lief en aardig en netjes zijn. Als ze dat niet zijn, volgt al gauw straf.

Toch laten ze met hun gedrag alleen maar zien, dat ze het moeilijk hebben.

Vraag jezelf maar eens af hoe jij reageert als je moe bent of als je honger hebt. Kun jij jezelf aardig onder controle houden of word jij dan ook sneller boos? Blijf jij geduldig als je het druk hebt?

Jou lukt het al niet altijd, terwijl jij volwassen bent en waarschijnlijk inmiddels geleerd hebt hoe het anders kan. Waarom verwacht je dan van je kind dat hij dit wel kan?

Slecht gedrag of niet weten hoe?

Het is maar hoe je het bekijkt:

“Als je datgene wat je kind doet, bestempelt als ‘slecht gedrag’, ga je denken aan straf.

Als je datgene wat je kind doet, kunt zien als ‘ik weet niet hoe ik met deze lastige situatie om moet gaan’, word je aangezet tot het helpen van je kind bij zijn worsteling.”

Oma, dat is vies hè. Mijn kindercoach-hart bloedt…

Gisteren sprak ik een opa en oma over de 1,5 meter coronaregel en hoe lastig dat is als je kleinkinderen op bezoek zijn. Ze zijn zo gauw geneigd om je een knuffel of een zoen te geven. Steeds opnieuw moet je weer zeggen: ‘Nee, dat kan nu niet.’

Oudere kinderen kun je dat nog wel uitleggen, maar voor kleintjes is dat niet te vatten. Dus zij maken er in hun hoofd iets van wat voor hen zin maakt. Zo ook het 2,5 jarig kleinkind van deze grootouders. Zijn reactie op het niet mogen zoenen met oma: ‘Oma, dat is vies, hè’.

Als ik zoiets hoor, dan bloedt mijn kindercoach-hart, dat dat is wat zo’n kinderhoofdje er dan van maakt. Zoiets moois en puurs, een uitdrukking van liefde, wordt door de vreemde tijden waarin we leven in zijn beleving iets smerigs.

Ik hoop echt, dat de volwassenen in zijn leven dit kind kunnen duidelijk maken, dat het wel oké is en dat het niet hoeft op te groeien met deze overtuiging. Kun je je voorstellen wat dit anders betekent als dit kind volwassen is? 💔

Tips voor ouders in tijden van Corona

Werken, ouderschap en lesgeven zijn drie compleet verschillende taken. En toch wordt nu van ouders verwacht, dat ze het allemaal tegelijk kunnen. Juist daar waar het de bedoeling is, dat de wereld en het leven vertraagt, zou jij als ouder nu 20 tandjes bij moeten zetten? Ik dacht het niet.

Hieronder een aantal punten, die je goed voor ogen mag houden in deze situatie:

1. JE BENT GEEN LEERKRACHT

Leerkrachten hebben 4 jaar opleiding genoten om te ontdekken hoe je kinderen iets kunt leren. Hoe je de aandacht kunt vangen, hoe je iets in stapjes moet uitleggen, welke stapjes dat dit dan zijn, hoe je ervoor zorgt, dat kinderen toch werken ook als ze geen zin hebben, etc. Jij niet! Verwacht dus niet van jezelf, dat je moet kunnen wat een leerkracht kan.

2. HET HOEFT NIET PERFECT

Iedereen is aan het wennen aan deze nieuwe situatie en de nieuwe rollen. Wat nieuw is, moet geleerd worden. En bij oefenen hoort nu eenmaal fouten maken. Je doet je best en meer kan niemand van je vragen. Ook jij zelf niet.
Zelfs bij leerkrachten loopt het niet iedere dag even gesmeerd.

3. BIJ ANDEREN LOOPT HET OOK NIET ALTIJD SOEPEL

Hoor jij ook verhalen over gezinnen waar de kinderen gewoon braaf en uiterst zelfstandig aan het werk zijn en dit ook nog leuk vinden? Geloof me, er zijn legio gezinnen waar het echt niet zo soepel loopt. Vaak is er ook nog een heel groot verschil tussen jongens en meisjes. Dus meet je niet aan die ogenschijnlijke modelgezinnen. Je wordt er alleen maar verdrietig en misschien wel gefrustreerd van.

4. HET HOEFT NIET TEN KOSTE VAN JEZELF

Deze situatie is ontstaan om zoveel mogelijk mensen gezond te houden. Als jij vindt dat je elke taak voor de volle 100% moet gaan uitvoeren, gaat dit ten koste van jezelf. Het is niet de bedoeling, dat jij als de crisis uiteindelijk voorbij is, behoefte hebt aan rust, omdat je te veel van jezelf gevraagd hebt. Neem die rust nu en als iets niet lukt, dan lukt het maar niet. En als je het gevoel hebt, dat het wel moet, omdat school dit nu eenmaal van jou verlangt, ga dan voor jezelf en je eigen gezondheid staan en durf de dingen toch te laten voor wat ze zijn. Kijk wat jij aankunt en wat past in jouw gezin.

5. QUALITYTIME GAAT BOVEN ALLES

Koken, samen lezen, spelletjes spelen zijn leuke dingen om samen te doen. En stiekem zijn je kinderen toch aan het leren. Bij koken moet je rekenen en bij spelletjes komt heel veel aan de orde wat ook belangrijk is bij schoolwerk maken. Bijvoorbeeld jezelf inhouden, bepaalde stappen volgen, leren omgaan met je emoties en frustraties, niet meteen opgeven en kunnen doorzetten, logisch redeneren, om maar eens wat op te noemen. Voor je kind zijn dit belangrijke momenten. Zou het niet mooi zijn als je kind zich van deze periode straks vooral herinnert, dat jullie samen heel veel leuke dingen hebben gedaan?

Wat betekent een tweede kindje voor je oudste?

Ben je in blijde verwachting van je tweede kindje? Proficiat, wat fijn! Hou je er ook rekening mee dat dit voor je eerste kind misschien helemaal niet zo fijn is?

Regelmatig kom ik in mijn praktijk kinderen tegen, die het heel moeilijk vinden, dat ze een broertje of zusje hebben gekregen. Soms spreken ze dit uit, maar vaak ook niet. Soms zijn ze zich er zelf niet eens bewust van dat het zo is, maar gaan ze wel in de loop van de tijd bepaald gedrag vertonen.  Het meest voorkomende is, dat ze zich terugtrekken of dat ze op een of andere manier aandacht vragen.

Dat een kind er moeite mee heeft, dat het geen enigskind meer is, wordt uiteindelijk vaak zichtbaar in een gezinstekening. Ze vergeten of het broertje of zusje te tekenen of ze tekenen zichzelf er niet bij, omdat ze er gevoelsmatig niet bij horen.

Ik zie dit met name bij kinderen, waar het broertje of zusje rond hun 3e of 4e levensjaar erbij kwam. Ze zijn dan toch al een hele tijd alleen geweest met papa en mama en hebben de volle aandacht gehad. Opeens moeten ze die aandacht gaan delen. Dat alleen al is niet eenvoudig. Maar vaker gaat ook nog hun kinderlogica met ze aan de haal. Papa en mama willen een nieuw kindje, ben ik dan niet goed genoeg?

Bovendien zit er ook nog een evolutionair addertje onder het gras, dat onbewust toch kan meespelen. Het gaat hierbij om een gevoel van veiligheid. Zo lang mama-aap één kleintje heeft, weet dit kleintje zich beschermd bij gevaar. Bij twee kleintjes wordt het echter minder veilig, want kan mama wel allebei de kleintjes beschermen?

Dit alles is heel verwarrend voor zo’n oudste kind. Het is immers niet zo, dat ze niet van hun broertje of zusje houden. Dus staan ze het zichzelf vaak niet toe om te denken, dat ze liever alleen waren gebleven en wordt het ergens diep weggestopt.  Alleen, het is er wel en zal in welke vorm dan ook toch af en toe zijn kop op steken. Het kind heeft namelijk niet kunnen rouwen om het verlies van zijn positie als enigskind en dat heeft het wel nodig. Hoe minder ruimte een kind zichzelf hiervoor gunt, hoe heftiger het daaruit voortvloeiende gedrag zal worden.

Hoe kun je nu voorkomen dat je kind het moeilijk gaat krijgen met zijn broertje of zusje? Vertel het geregeld, hoe klein het ook is ‘Ik ben zo blij met jou! Ik hou zoveel van jou, dat ik dit graag nog eens wil voelen voor een ander kindje. Maar jij blijft heel belangrijk voor me. Jij bent en blijft mijn eerste kindje en ik zal er alles aan doen om je veilig en beschermd te houden.’

En mocht je al een tweede kindje hebben, vertel je oudste dan (ook weer ongeacht hoe oud of jong je oudste is), dat je het best begrijpt als het moeilijk is om niet meer alleen te zijn en de aandacht te moeten delen. Dat hij of zij daar best verdrietig over mag zijn, maar dat je nog steeds heel veel van hem of haar houdt en dat dit nooit zal veranderen!

Een kind doet het goed als het dat kan

Twijfel jij ook wel eens aan de wil van je kind om het goed te doen? Denk je dat hij alles maar doet zonder na te denken? Terwijl jij toch echt al vaker verteld hebt hoe iets moet, wat er moet gebeuren of waarvan jij graag zou willen, dat je kind er rekening mee houdt? Waarom doet hij dit dan toch nog steeds niet? Gewoon, omdat hij het nog niet kan, want…

Een kind doet het echt wel goed als het dat kan.

En dat is iets wat je als ouder vaak niet door hebt. Dat kinderen het echt graag goed willen doen, dat ze het niet met opzet ‘fout’ doen. Ze willen voldoen aan wat van hen verwacht wordt. Alleen weten ze dikwijls nog niet hoe. Omdat ze nog niet voldoende logisch kunnen redeneren,  zaken nog niet kunnen overzien of domweg afgeleid worden door iets anders. Of ze weten niet eens, dat er iets van ze verwacht wordt.

Als ouders kun je dan echt moedeloos worden en boos reageren. Met als gevolg, dat je kind verdrietig wordt, omdat hij echt niet snapt wat hij fout gedaan heeft. Misschien was hij zelf juist wel heel erg trots op dat wat hij wel gedaan had.

Het probleem is, dat bij kinderen de linkjes in hun hoofd nog niet zijn aangemaakt. Ze kunnen eenvoudigweg niet nadenken en redeneren als een volwassene. Pas na vele malen herhalen zal een eerste link gecreëerd worden, die vervolgens met inoefening verstevigd wordt. Bij het ene kind gaat dat sneller en makkelijker dan bij het andere kind.

Van jou als ouder vraagt dat vooral een lange adem en veel geduld. Vertel ze wat je van hen verwacht, vertel ze wat gevolgen zijn van bepaald gedrag en durf erop te vertrouwen, dat dit ergens in de (verre) toekomst zal beklijven. Weet dat je nu vooral aan het zaaien bent en dat de oogst soms lang op zich kan laten wachten, maar geef de moed vooral niet op.

En vergeef het jezelf als je af en toe toch enorm boos wordt, omdat het alweer niet goed gaat. Want hé, je bent ook maar een mens. Toch?

PS Als je meer opvoedtips kunt gebruiken, kijk dan eens naar de ouderschapscursus ‘Afgestemd opvoeden – wat heeft mijn kind nodig?’. Ik neem je in deze cursus mee langs 5 onderwerpen, die in de opvoeding van elk kind van belang zijn.

Meer weten? Bekijk de info:
Ouderschapscursus ‘Afgestemd opvoeden – wat heeft mijn kind nodig?’